Οι ποικιλίες της ελιάς
Οι ποικιλίες της ελιάς χωρίζονται ανάλογα με το μέγεθος του καρπού ή με τη χρήση του. Δηλαδή σε μικρόκαρπες, μεσόκαρπες, μεγαλόκαρπες ή σε εκείνες που προορίζονται για ελαιοποίηση (ελαιόλαδο) και σε εκείνες που προορίζονται για επιτραπέζιες (ή κονσερβοποίηση ή αλλιώς οι φαγώσιμες).
Ελαιοποιήσιμες ή βρώσιμες
Ποικιλίες για ελαιοποίηση ή αλλιώς παραγωγή ελαιόλαδου
Σε αυτές τις ποικιλίες αυτό που ενδιαφέρει τον παραγωγό είναι
- Η παραγωγικότητα, δηλαδή η απόδοσή τους σε λάδι.
- Πόσο σταθερή είναι η ποικιλία στην καρποφορία της, εάν είναι πρώιμη ή όψιμη. Η πρώιμη προτιμάται.
- Πώς θα αντιδράσει το δέντρο σε καλλιεργητικές επεμβάσεις που θα αυξήσουν την παραγωγή και σε ενέργειες που θα διευκολύνουν τη μηχανοποιημένη συλλογή του καρπού της.
- Η ανθεκτικότητα του δέντρου σε αρρώστιες
- Η δυνατότητα πολλαπλασιασμού του δέντρου με μοσχεύματα
- Η ποιότητα του λαδιού
Η καλή ποιότητα λαδιού εξαρτάται και από άλλους παράγοντες όπως το μικροκλίμα της περιοχής, ο τρόπος συγκομιδής, αποθήκευσης, το ελαιοτριβείο κ.α. Θα αναφερθούμε σε αυτούς εκτενέστερα στα άρθρα μας.
Ποικιλίες για επιτραπέζιες ή αλλιώς κονσερβοποίηση ή φαγώσιμες
Σε αυτές τις ποικιλίες αυτό που ενδιαφέρει τον παραγωγό είναι τα αναφερθέντα για τις ποικιλίες που προορίζονται για ελαιοποίηση καθώς επίσης
- Η ποιότητα του καρπού
- Η σύνθεση της σάρκας και η οργανοληπτική αξία
- Η αναλογία σάρκας-πυρήνα (κουκούτσι)
- Η συμπεριφορά στην βιομηχανική επεξεργασία
- Το μέγεθος του καρπού
Οι ποικιλίες που έχουν μεγάλο καρπό (μεγαλόκαρπες) συνήθως έχουν μέτρια γεύση αλλά μεγάλη εμπορική αξία. Οι ποικιλίες μεσαίου μεγέθους (μεσόκαρπες) είναι πιο εύγευστες και έχουν σημαντική εμπορική αξία εάν έχουν αρκετή σάρκα δηλαδή μεγάλη σχέση σάρκας/πυρήνα.
Ανάλογα και με το μέγεθός τους
Περιοχή
Αιτωλοακαρνανία, Φωκίδα, Άρτα, Φθιώτιδα, Μαγνησία, Λάρισα, Αχαΐα
Ύψος δένδρων
6-10m
Μ.Β. καρπού
5,7-8gr
Μ.Β. πυρήνα
0,51gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
10,1:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
16%
Ποιότητα λαδιού
–
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική +
Ωρίμανση – συγκομιδή
Σεπ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Πράσινες και μαύρες για κονσέρβα εκλεκτής ποιότητας
Περιοχή
Αττική, Κυκλάδες, Μεσσηνία, Εύβοια
Ύψος δένδρων
5-7m
Μ.Β. καρπού
6gr
Μ.Β. πυρήνα
1,15gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
4,2:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
19%
Ποιότητα λαδιού
–
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ευαίσθητη
Παραγωγικότητα
χαμηλή
Ωρίμανση – συγκομιδή
–
Λοιπά στοιχεία
Πράσινη για κονσέρβα μέτριας ποιότητας
Περιοχή
Άργος, Κορινθία, Αρκαδία, Φθιώτιδα, Φωκίδα
Ύψος δένδρων
5-7m
Μ.Β. καρπού
4,7gr
Μ.Β. πυρήνα
0,70gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
5,7:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
20%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
αντοχή
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Οκτ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Διπλή χρήση. Μαύρες για κονσέρβα, μαύρες αλατισμένες, ευδοκιμεί έως 750m υψόμετρο.
Περιοχή
Χαλκιδική, Φθιώτιδα, Αττική, ΕύβοιαΛέσβος, Κέρκυρα, Ζάκυνθος
Ύψος δένδρων
5-8m
Μ.Β. καρπού
5,8gr
Μ.Β. πυρήνα
0,70gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
6,6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
14%
Ποιότητα λαδιού
–
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ανθεκτική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Σεπ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Χρησιμοποιείται για κονσέρβες καλής ποιότητας
Περιοχή
Λέσβος, Κέρκυρα, Ζάκυνθος
Ύψος δένδρων
8-10m
Μ.Β. καρπού
7,6gr
Μ.Β. πυρήνα
0,86gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
7,8:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
17%
Ποιότητα λαδιού
περιορι-σμένης οικονο-μικής σημασίας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Σεπ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Χρησιμοποιείται για κονσέρβες
Περιοχή
Μεσσηνία, Αιτωλοακαρνανία, Λακωνία, Φθιώτιδα
Ύψος δένδρων
7-10m
Μ.Β. καρπού
6gr
Μ.Β. πυρήνα
0,60gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
8,3:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
17%
Ποιότητα λαδιού
–
Αντοχή στην ξηρασία
δεν αντέχει
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική +
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Ως κονσερβολιά μαύρη χαρακτή ή όχι, αντοχή στις βροχές και στην ατμοσ/κη υγρασία
Περιοχή
Ευδοκιμεί σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές
Ύψος δένδρων
5-6m
Μ.Β. καρπού
10,5gr
Μ.Β. πυρήνα
0,98gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
9,7:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
17%
Ποιότητα λαδιού
μικρής οικονομικής σημασίας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ευαίσθητη
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Οκτ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Πράσινες και ημιώριμες για κονσέρβα καλής ποιότητας
Περιοχή
Κέρκυρα-Εύβοια-Χαλκιδική
Ύψος δένδρων
5-8m
Μ.Β. καρπού
6gr
Μ.Β. πυρήνα
0,70gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
7,6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
16%
Ποιότητα λαδιού
–
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ανθεκτική
Παραγωγικότητα
χαμηλή
Ωρίμανση – συγκομιδή
Σεπ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Πράσινες και μαύρες καλής ποιότητας
Περιοχή
Αττική-Φθιώτιδα
Ύψος δένδρων
Μικρόσφαιρικό
Μ.Β. καρπού
8,4gr
Μ.Β. πυρήνα
0,73gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
10,5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
22%
Ποιότητα λαδιού
καλή
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ευαίσθητη
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
–
Λοιπά στοιχεία
Διπλής χρήσης, ως ελιές πράσινες και όχι μαύρες γιατί μαλακώνουν
Περιοχή
Κέρκυρα (περιορισμένα)
Ύψος δένδρων
12-14m
Μ.Β. καρπού
3,2gr
Μ.Β. πυρήνα
0,33gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
8,7:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
11%
Ποιότητα λαδιού
μέτριας ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
χαμηλή
Ωρίμανση – συγκομιδή
–
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Αττική, Βοιωτία, Κορινθία, Αχαΐα, Άργος, Αρκαδία, Εύβοια, Φθιώτιδα, Μαγνησία, Πιερία, Χαλκιδική
Ύψος δένδρων
5-8m
Μ.Β. καρπού
4,2gr
Μ.Β. πυρήνα
0,42gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
9:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
21%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
αντοχή
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
υψηλή
Ωρίμανση – συγκομιδή
Σεπ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Διπλής χρήσης. Πράσινες τσακιστές, μαύρες πατητές
Περιοχή
Θάσος, Χίος, Αττική, Κυκλάδες, Εύβοια,Δωδεκάνησα, Κρήτη, Σάμος
Ύψος δένδρων
5-10m ορθόκλαδη
Μ.Β. καρπού
3,3gr
Μ.Β. πυρήνα
0,53gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
5,2:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
28%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
κανονική +
Ωρίμανση – συγκομιδή
Οκτ – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Διπλή χρήση, οι ελιές θρούμπες όταν παραωριμάσει στο δένδρο δεν πικρίζει
Περιοχή
Σάμος, Χίος, Κυκλάδες
Ύψος δένδρων
7-14m
Μ.Β. καρπού
2,7gr
Μ.Β. πυρήνα
0,62gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
3,3:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
19%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ευαίσθητη
Παραγωγικότητα
χαμηλή
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Λέσβος (70% των ελαιώνων), Χίος, Εύβοια, Σκύρος
Ύψος δένδρων
6-8m
Μ.Β. καρπού
3,19gr
Μ.Β. πυρήνα
0,65gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
4,9:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
25%
Ποιότητα λαδιού
εκλεκτής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Δεκ – Φεβ
Λοιπά στοιχεία
Από τις καλύτερες ποικιλίες λαδιού μετρίων απαιτήσεων σε έδαφος και καλλιεργητικές φροντίδες, συλλογή από Νοέμβριο
Περιοχή
Λέσβος, (20% των ελαιώνων)
Ύψος δένδρων
6-8m
Μ.Β. καρπού
3,5gr
Μ.Β. πυρήνα
0,54gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
5,5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
23%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Ιαν
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Άργος, Κόρινθος, Αρκαδία
Ύψος δένδρων
5-7m
Μ.Β. καρπού
3,3gr
Μ.Β. πυρήνα
0,47gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
30%
Ποιότητα λαδιού
εκλεκτή
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
Ανθεκτική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Δεκ – Φεβ
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Μεσσηνία, Κεφαλλονιά
Ύψος δένδρων
μέτριο
Μ.Β. καρπού
2,4gr
Μ.Β. πυρήνα
0,34gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
27,5%
Ποιότητα λαδιού
μέτριας ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Δεκ – Ιαν
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Λακωνία
Ύψος δένδρων
8-10m
Μ.Β. καρπού
2,3gr
Μ.Β. πυρήνα
0,47gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
3,9:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
24%
Ποιότητα λαδιού
πολύ καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
αντοχή
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Δεκ – Ιαν
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Κέρκυρα
Ύψος δένδρων
–
Μ.Β. καρπού
2,4gr
Μ.Β. πυρήνα
0,40gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
12%
Ποιότητα λαδιού
κατώτερης ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Φεβ
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Λακωνία, Λασίθι
Ύψος δένδρων
> από τη κορωνέικη
Μ.Β. καρπού
2,2gr
Μ.Β. πυρήνα
0,32gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
6,5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
19%
Ποιότητα λαδιού
εκλεκτής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
δεν αντέχει
Αντοχή στο ψύχος
κανονική +
Παραγωγικότητα
κανονική +
Ωρίμανση – συγκομιδή
Οκτ – Νοε
Λοιπά στοιχεία
Σε ξηρές περιοχές ρίχνει τα άνθη της
Περιοχή
Λακωνία, Αρκαδία
Ύψος δένδρων
6-8m
Μ.Β. καρπού
2,6gr
Μ.Β. πυρήνα
0,37gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
20%
Ποιότητα λαδιού
εκλεκτής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
ανθεκτική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Δεκ – Ιαν
Λοιπά στοιχεία
Ευδοκιμεί σε ασβεστούχα εδάφη έως και 1000m υψόμετρο
Περιοχή
Βορειοδυτική Ελλάδα
Ύψος δένδρων
12-14m
Μ.Β. καρπού
2,3gr
Μ.Β. πυρήνα
0,27gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
7,5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
19%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
μέτρια
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική +
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Φεβ
Λοιπά στοιχεία
Ευδοκιμεί σε πετρώδη εδάφη και συγκομιδή μέχρι την άνοιξη
Περιοχή
Νότιος Ελλάδα
Ύψος δένδρων
5-7m
Μ.Β. καρπού
1,2gr
Μ.Β. πυρήνα
0,20gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
25%
Ποιότητα λαδιού
μέτριας ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
μέτρια
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Δεκ
Λοιπά στοιχεία
Αντέχει και σε μεγάλο υψόμετρο
Περιοχή
Νότιος Ελλάδα και νησιά
Ύψος δένδρων
5-7m
Μ.Β. καρπού
1,3gr
Μ.Β. πυρήνα
0,17gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
5-6,6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
15-27%
Ποιότητα λαδιού
πρώτης ποιότητας λάδι
Αντοχή στην ξηρασία
αντοχή
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
πολύ υψηλή
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε – Φεβ
Λοιπά στοιχεία
Ελαφρά πικρό στο λαιμό, όταν καταναλώνεται φρέσκο, υπέροχο άρωμα και γεύση
Περιοχή
Κέρκυρα, Κεφαλλονιά
Ύψος δένδρων
5-8m
Μ.Β. καρπού
1,6gr
Μ.Β. πυρήνα
0,23gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
6:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
21%
Ποιότητα λαδιού
καλής ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
αντοχή
Αντοχή στο ψύχος
ευαίσθητη
Παραγωγικότητα
κανονική +
Ωρίμανση – συγκομιδή
Δεκ – Φεβ
Λοιπά στοιχεία
–
Περιοχή
Λευκάδα
Ύψος δένδρων
μέτριο
Μ.Β. καρπού
0,5gr
Μ.Β. πυρήνα
0,17gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
2,5:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
12,5%
Ποιότητα λαδιού
Kατώτερης ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
–
Αντοχή στο ψύχος
κανονική
Παραγωγικότητα
κανονική
Ωρίμανση – συγκομιδή
Νοε- Φεβ.
Λοιπά στοιχεία
Χρησιμοποιείται ως καλλωπιστική
Περιοχή
Φυτρώνει παντού
Ύψος δένδρων
Δένδρο ή θάμνος
Μ.Β. καρπού
1,14gr
Μ.Β. πυρήνα
0,30gr
Σχέση σάρκας-πυρήνα
2,4:1
Περιεκτικότητα σε λάδι
10-20%
Ποιότητα λαδιού
Kατώτερης ποιότητας
Αντοχή στην ξηρασία
Ναί
Αντοχή στο ψύχος
Ανθεκτική
Παραγωγικότητα
–
Ωρίμανση – συγκομιδή
–
Λοιπά στοιχεία
Χρησιμοποιείται ως υποκείμενο